مكانيزم سوپاپ خودرو:
از لحاظ مكانيزم حركتی سوپاپ ها نيز مكانيزم های مختلفی وجود دار د كه يك نمونه رايج آن در پيكان استفاده شده است.
اين نوع مكانيزم را Over Head Valve (OHV) نيز می نامند كه در اين طرح سوپاپ ها برروی سيلندر نصب می شوند ولي ميل سوپاپ در بلوكه سيلندر قرار دارد كه به دليل زياد بودن قطعات مكانيزم سوپاپ، هزينه ای طراحی و توليد زياد شده و سروصدای مكانيزم نيز زياد می باشد. از اين رو ميل سوپاپ نيز برروی سر سيلندر منتقل مي كنند و مكانيزم Over head camshaft(OHC) بدست می آيد.
مكانيزم سوپاپ
شكل زیر مكانيزم OHC كه در خودروهای پرايد، پژو206 تيپ 1 تا 3 و … استفاده شده است را نشان می دهد.
مكانيزم OHC
نوع ديگر و ساده تر مكانيزم OHC كه در خودروهای پژو405، پارس و سمند استفاده شده است و در آنها اسبك و ميل اسبك نيز حذف گرديده است در شكل زیرملاحظه می شود.
نوع ديگر و ساده تر مكانيزم OHC
در برخی خودروها به جهت اصلاح عملكرد سوپاپ ها از يك ميل سوپاپ برای سوپاپ های دود و يك ميل سوپاپ نيز برای سوپاپ های گاز استفاده می شود كه به خصوص در اكثر موتورهای 4 سيلندر 16 سوپاپ از اين طرح استفاده می شود. چنانچه ميل سوپاپ ها برروی سرسيلندر قرار گيرند، مطابق شكل زیر به آنها Double overhead camshaft(DOHC) گفته می شود كه در خودوهای پژو 206 تيپ 5 و6 ، زانتيا و MVM، مزدا 323 و … استفاده شده است.
Double overhead camshaft
شكل زیر طرح T شكل يا T- head را نشان می دهد كه سوپاپ ها در دو طرف سيلندرها قرار گرفته اند.
طرح T شكل يا T- head
شكل زیر طرح L شكل يا L- head را نشان می دهد. در اين طرح سوپاپ ها در يك سمت سيلندرها واقع شده اند.
زیر طرح L شكل يا L- head
چنانچه يكی از سوپاپ ها در سرسيلندر و سوپاپ ديگر در سيلندر قراربگيرد، اين طرح راF شكل يا F- head می گويند كه در شكل زیر ملاحظه می گردد.
طرح F شكل يا F- head
درخودروهای امروزی معمولاً تمامی سوپاپ ها در سرسيلندر قرار گرفته اند كه به اين طرح، معلق، I شكل يا I-head گفته می شود. شكل زیر نوعی طرح I شكل 16 سوپاپ را در يك موتور چهار سيلندر چهار زمانه نشان می دهد.
طرح I شكل
تایمینگ سوپاپ خودرو:
برای انتقال قدرت از میل لنگ به میل سوپاپ موتور از چرخ دنده، چرخ زنجیر و چرخ تسمه استفاده می گردد. در موتورهای مجهز به سیستم OHC که فاصله بین میل سوپاپ و میل لنگ زیاد می باشد از چرخ تسمه یا چرخ زنجیر برای انتقال قدرت از میل لنگ به میل سوپاپ استفاده می شود. برای باز و بسته شدن سوپاپ های موتور با زمانبندی دقیق، طراح موتور علائمی بر روی چرخ تسمه یا چرخ زنجیر های میل لنگ و میل سوپاپ درج می کند که باید در هنگام تعمیر موتور یا تایم گیری با علائم درج شده بر روی بدنه موتور، سرسیلندر یا زنجیر دقیقا منطبق باشد. در غیر اینصورت عملکرد موتور خودرو با مشکلاتی مواجه می گردد که عمدتا منجر به کاهش توان، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی خواهد شد.
فيلرگيری سوپاپ ها:
تنظيم ميزان لقی در مكانيزم سوپاپ را فيلرگيری گويند، انجام فيلرگيری عمدتاً به دو دليل زير می باشد:
۱- كنترل ميزان انبساط و انقباض حرارتی قطعات مكانيزم سوپاپ به جهت عملكرد مطلوب مكانيزم
۲- بهينه نمودن تايمينگ سوپاپ ها به وسيله ايجاد لقی مناسب بين قطعات مكانيزم سوپاپ خودرو
برای تنظيم لقی يا فيلرگيری هر كدام از سوپاپ ها بايد مطمئن شويم كه آن سوپاپ به صورت كامل بسته بوده تا بتوان حداكثر لقی را اندازه گيری نمود. از اينرو انتهای تراكم و ابتدای احتراق زمان مناسبی است كه به طور قطع در صورت صحيح بودن تايمينگ سوپاپ ها، هر دوسوپاپ سيلندر مورد نظر بسته می باشند.
علائم خرابی سوپاپ و سیت سوپاپ:
در صورت خرابی سوپاپ و یا سیت سوپاپ، موتور تک کار می کند و صدای غیر معمول از آن شنیده می شود.
علت خرابی سوپاپ و سیت سوپاپ خودرو:
خرابی سوپاپ معمولا به دلایل زیر رخ می دهد:
- سوختن سوپاپ در اثر تنظیم نبودن فیلر سوپاپ، و یا تنظیم نبودن نسبت هوا و سوخت
- کج شدن سوپاپ ها به دلیل پاره شدن تسمه تایم
- سیت سوپاپ ممکن است در اثر حرارت بیش از حد سرسیلندر (در اثر خرابی سیستم خنک کننده) از جای خود بیرون آمده و خراب شود.
علائم خرابی گاید سوپاپ:
در صورت خرابی گاید سوپاپ، معمولا تغییری در کارکرد موتور ایجاد نمی شود و فقط صدای سرسیلندر خشک و بیشتر می گردد.
علت خرابی گاید سوپاپ خودرو:
خرابی گاید سوپاپ معمولا در اثر نامرغوب بودن جنس آن و یا کارکرد زیاد موتور اتفاق می افتد. در برخی موارد خراب شدن سوپاپ، منجر به خرابی گاید سوپاپ می گردد.
علائم خرابی کاسه نمد گاید سوپاپ:
در صورت خرابی کاسه نمد گاید سوپاپ یک یا ترکیبی از موارد زیر اتفاق می افتد:
۱. موتور بعد از چند ساعت خاموش بودن، دیر روشن می شود.
۲. بلافاصله بعد از روشن شدن موتور، در ابتدای گاز دادن، دود آبی از اگزوز خارج می شود.
دیدگاه خود را بنویسید