نقش سیستم تهویه مطبوع خودروها در گرمای تابستان و سرمای زمستان بیش از هر زمانی پر رنگ می شود و بنابراین باید عملکرد آنها را زیر ذره بین قرار داد تا در صورت عدم عملکرد صحیح نقایص احتمالی را برطرف کرد.
تمامی اتومبیل‌های جدید دارای سیستم سرمایشی (کولر) و سیستم گرمایشی (بخاری) هستند و با ورود به فصل‌های سرد سال درجه تنظیم حرارت سیستم تهویه خودرو توسط رانندگان به روی بخاری خودرو تغییر وضعیت داده می‌شود. انرژی گرمایی که توسط موتور اتومبیل تولید می‌شود از طریق دریچه‌ها به داخل اتاق خودرو هدایت می‌شوند. استفاده از بخاری ماشین هیچ‌گونه مصرف اضافه‌ای را برای خودرو در بر نخواهد داشت و فقط هدایت انرژی گرمایی توسط باتری خودرو از طریق دریچه وارد اتومبیل می‌شود.
بنابراین اگر شما از بخاری خودرو برای گرم کردن فضای اتومبیل استفاده نکنید این انرژی گرمایی تولید شده توسط موتور، بدون هیچ استفاده‌ای هدر می‌رود.
آشنایی با نحوه کار بخاری خودرو
شاید این سوال در ذهن شما باشد که بخاری خودرو چگونه کار می‌کند؟ گرمای موتور چگونه به وجود می‌آید؟ گرمای موتور چگونه به داخل اتاق منتقل می‌شود؟ در پاسخ به این سوالات باید گفت که گرمای موتور که منبع اصلی بخاری اتومبیل به‌شمار می‌آید از طریق آب موتور تامین می‌شود.
همانطور که پیشتر بیان کردیم گرمای بخاری خودرو از موتور تأمین می‌شود و به‌طور دقیق‌تر آب موتور این گرما را فراهم می‌کند . هیچ انرژی اضافه‌ای برای انجام کار بخاری و گرم کردن اتاق نیاز نمی باشد و به همین علت است که اتومبیل های قدیمی نظیر پیکان هم علی رغم نداشتن کولر، به بخاری مجهز بودند. می‌دانید مایعی در موتور جریان دارد که یکی از وظایف آن عمل کردن به‌عنوان خنک‌کننده‌ی موتور می باشد. این مایع آب موتور نامیده می شود و گرمای موتور را به خود جذب می نماید. این مایع پیوسته در حال حرکت می باشد و رادیاتور خودرو هم در مسیر عبوری آن قرار دارد. وجود این آب باعث گرم شدن دیواره‌های رادیاتور می‌شود.
وارد شدن گرمای بخاری
هیچ انرژی اضافه‌ای مصرف نمی‌شود؛ اما باد گرمی که وارد اتاق می‌شود توسط دمنده‌ای تولید می‌شود که انرژی خود را از باتری خودرو تأمین می نماید. پس از داغ شدن دیواره‌ی رادیاتور و یا به عبارتی بالا رفتن آمپر دمای آب، شما می‌توانید با روشن کردن این دمنده که کنترل آن در کنترل شماست و تنظیم نیروی باد ورودی، هوای گرم را وارد اتاق خودروی خود نمایید.
به طور کلی نحوه کار بخاری خودرو شامل مراحل زیر است:
- جذب گرمای موتور توسط آب رادیاتور و داغ شدن دیواره رادیاتور
- جریان بخشی از آب رادیاتور در محفظه مخصوص گرمای بخاری
- انتقال و هدایت گرما از طریق کانال‌های تعبیه شده با استفاده از دمنده بخاری
همانطور که می دانید ، سیستم تهویه اتومبیل شامل سیستم سرمایشی و گرمایشی است و بخاری خودرو به عنوان سیستم گرمایی از اجزایی تشکیل شده است که عبارتند از:
- بوستر بخاری
- رادیاتور خودرو
- دریچه تقسیم کننده هوا (دمپر)
- اهرم دریچه‌های تقسیم هوا
- شیر قطع و وصل آب رادیاتور برای خروج و ورود
بنابراین آسیب به هر یک از این اجزاء تشکیل‌دهنده بخاری سبب اختلال در عملکرد سیستم بخاری خودرو می‌شود و به منظور کارکرد صحیح باید مشکل را عیب‌یابی و برطرف کرد.
مدت زمان اثر بخاری در داخل اتومبیل
بسته به شرایط مختلف، مدت‌زمانی که نیاز است تا هوای داخل شده از طریق دریچه‌ها گرم شود متفاوت می باشد. اولین عامل در گرم شدن هوای ورودی بخاری خودرو گرم بودن آب موتور می باشد. اگر آب موتور گرم نشود، هرچقدر هم جنس رادیاتور رسانای حرارت و گرما باشد فایده‌ای ندارد. اول‌ازهمه باید گرمایی وجود داشته باشد که بتواند وارد اتاق شود. خودروهای قدیمی‌تر که کاربراتوری بودند نزدیک به 15 دقیقه زمان لازم داشتند تا به دمای مطلوب برای استفاده از بخاری برسند، این مدت زمان در خودروهای انژکتوری امروز به حوالی 3 دقیقه کاهش پیداکرده است.
عیب های متداول بخاری اتومبیل
برخی از رانندگان هنگام استفاده از بخاری به‌خصوص بخاری پراید و بخاری پژو با کار نکردن سیستم گرمایشی مواجه می‌شوند. عوامل خرابی بخاری خودرو شامل موارد متعددی می‌شود و باید عیب‌یابی انجام شود و مشکل به‌وجود آمده را برطرف کرد تا سیستم بخاری اتومبیل به صورت صحیح کار کند ، یکی دیگر از ساده‌ترین علت هایی که باعث خرابی بخاری خودرو می‌شود تنظیم نبودن درجه‌ی حرارت داخل اتاق خودرو می باشد. همان درجه‌ای که باید به‌صورت دستی آن را از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر دهید. البته در بعضی اتومبیل های جدید این تنظیم درجه به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
به طور کلی ؛ از دلایل درست کار نکردن بخاری، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تنظیم نبودن درجه حرارت داخل اتاق خودرو (تغییر وضعیت از کولر به بخاری)
- وجود مشکل در فن بخاری
- در صورتی که سیستم گرمایشی خودرو در سرعت پایین کاملا باد گرم تولید کند ولی برای سرعت‌های بالا باد سرد دمیده شود، می‌توان گفت ترموستات دچار مشکل شده است (در چنین مواقعی آمپر آب در نقطه بسیار پایینی قرار دارد).
- در صورتی که بخاری خودرو همواره باد سرد تولید کند ، می‌توان گفت لوله رادیاتور بخاری دچار گرفتگی شده است یا واتر پمپ ضعیف شده است . البته وجود هوا در مایع خنک‌کننده موتور ( آب موتور ) هم می‌تواند یکی از دلایل بروز چنین مشکلی محسوب شود.
راهکارهای بهبود عملکرد بخاری اتومبیل
اگر می‌خواهید بخاری ماشینتان به درستی کار کند باید مراقب عوامل موثر در بروز مشکل باشید. به طور‌کلی به منظور بهبود عملکرد بخاری خودرو می‌توانید به راهکارهای زیر توجه کنید:
· اطمینان از سالم بودن ترموستات خودرو
· بررسی میزان آب موتور قبل از شروع حرکت
· اطمینال از باز بودن لوله‌های گردش آب
· اطمینان از سلامت دمنده یا فن بخاری
· تنظیم صحیح درجه حرارت روی قسمت آبی رنگ
· بستن هوای وارد شده توسط فن در شب قبل (پیش از خاموش کردن خودرو)
· عملکرد بهتر بخاری در حین حرکت خودرو
· و…
این نکته را در نظر داشته باشید که جنس بدنه رادیاتور هم در زمان گرم شدن بخاری بسیار موثر است. جنس بدنه رادیاتور از آلومینیوم در مقایسه با برنج و مس به عنوان رسانای گرمای بهتری به‌شمار می‌آید و در بهبود عملکرد بخاری خودرو موثر خواهد بود.
تاثیر کارکرد ترموستات روی بخاری اتومبیل
از دیگر علت های رایج خرابی بخاری خودرو، درست کار نکردن ترموستات می باشد. ترموستات وظیفه‌ی تغییر مسیر آب موتور و خنک نگاه‌داشتن آن را بر عهده دارد. وقتی دمای آب موتور بیش‌ازحد زیاد شود ترموستات که قطعه‌ای مکانیکی است باز می‌شود و آب را به گردش درمی‌آورد تا دمای آن را کنترل نماید. زمانیکه ترموستات دائم باز باشد ، آب هم دائم در گردش است و فرصت گرم شدن در موتور را پیدا نمی‌کند ؛ پس آبی که به رادیاتور وارد می‌شود دمای کافی برای داغ کردن دیواره‌های آن را ندارد. مسلماً وقتی بدنه‌ی رادیاتور داغ نباشد خبری از باد گرم بخاری هم نخواهد بود.
باد گرم
در ابتدا بیان نماییم که اگر بخاری ماشین شما به‌درستی کار نمی‌کند آن را پشت گوش نیندازید و سریعاً به آن رسیدگی کنید. جدا از سرد ماندن خودرو در صورت نبود سیستم گرمایش و بخار کردن شیشه‌ها، خرابی سیستم گرمایش و بخاری می‌تواند نشانه‌ای از مشکلی بزرگ‌تر باشد و باعث بروز مشکلات دیگری شود.
چقدر زمان لازم است تا بخاری اتاق خودرو را گرم کند؟
اگر سیستم گرمایشی خودرو مشکلی نداشت و به درستی کار کرد، مدتی طول می‌کشد تا گرمای موتور تولید و از طریق دریچه به داخل خودرو منتقل شود. در صورت درست کار کردن ترموستات، آب موتور خودرو پس از گذشت زمان گرم می‌شود و سیستم گرمایشی خودرو عمل می‌کند. مدت زمان لازم برای گرم شدن اتاق برای خودروهای کاربراتوری چیزی در حدود 15 دقیقه و برای خودروهای انژکتور نزدیک به 3 دقیقه است. بنابراین زمان لازم برای تولید گرمای ایده‌آل در بخاری پراید، بخاری پژو و سایر مدل‌های خودرو به کاربراتوری یا انژکتوری بودن خودرو مرتبط است
بخاری قابل حمل اتومبیل
- بخاری های قابل حمل اتومبیل 12 ولت
عالی ترین ، ایمن ترین جایگزین برای بخاری کارخانه شما ، بخاری 12 ولت می باشد که به طور خاص برای استفاده در خودرو طراحی شده است. با این حال ، به طور معمول خواهید فهمید که آنهایی که برای متصل شدن به فندک سیگار شما طراحی شده اند ، گرمای مورد نیاز را ندارند.
- بخاری های پلاستیکی
زمانیکه در مورد بخاری صحبت می کنید که به منظور وصل کردن سوکت فندک سیگار طراحی شده است ، کار بسیار محدودی انجام می شود که می توانید انتظار انجام آن را داشته باشید. حتی بهترین بخاری های برقی اتومبیل محدودیت هایی دارند اگرچه بخاری های فندکی مخصوصاً به دلیل این ایرادات سیم کشی و فیوز محدود می باشند.
عدم گرم کردن بخاری
معمولا باید برای کسانی که از اتومبیل استفاده می نمایند پیش آمده باشد که بخاری خودرو به درستی گرم نکند . می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که آنها را نام می بریم :
بسته بودن منافذ رادیاتور , این منافذ در صورت بسته بودن نمی گذارند هوا به داخل رادیاتور و وارد و مانع تبادل گرما می شوند . برای درست کردن این قسمت معیوب یا باید رادیاتور را تعمیر کرد یا در صورت لزوم آن را عوض کرد .
سوراخ بودن لوله های هدایت آب گرم هم می تواند باعث این ایراد شود .
و همچنین آخرین نکته برای این ایراد می تواند خرابی یا درست کار نکردن فن باشد .
بوی بد بخاری
این بو معمولا به خاطر باز بودن منافذ اطراف فن می باشد که باعث می شود بوی بد درون موتور به طریق فن وارد خودرو شود .
یا اینکه قسمتی از لوله های آب گرم سوراخ باشد که باعث می شود بوی بد آن وارد خودرو شود .
نشانه های خرابی بخاری خودرو چیست؟
اصلی ترین و شایع ترین خرابی های بخاری خودرو را کمبود گرمای تولید شده توسط آن است؛ گرفتگی یا خراب شدن رادیاتور بخاری می تواند علت این اتفاق باشد. در صورتی که رادیاتور عملکرد مناسبی نداشته باشد انتقال حرارت به درستی اتفاق نمی افتد و بخاری خودرو به خوبی فضا را گرم نمی کند.
یکی دیگر از دلایل این اتفاق نیز می تواند گرفتگی لوله رابط بین رادیاتور و بخاری باشد که باعث می شود آب داغ موتور به درستی وارد رادیاتور نشود و عمل گرمایش به درستی انجام نشود.
یکی دیگر از مشکلاتی که برای سیستم گرمایش خودروها اتفاق می افتد خراب شدن فن بخاری است ؛ این اتفاق باعث می شود که گرمای تولید شده در رادیاتور به کلی یا به خوبی وارد فضای کابین نشود ؛ معمولاً در این حالت با تعویض فن یا در صورت امکان تعمیر آن مشکل برطرف می شود . وجود ایراد در آب رسانی سیستم خنک کننده ماشین یا کمبود مایع خنک کننده نیز در عمل گرمایش ماشین اختلال ایجاد می کند.
همانطور که در مقاله ترموستات خواندیم خراب شدن این قطعه نیز در عمل گردش مایع خنک ساز و در نتیجه عملکرد بخاری خودرو تاثیرگذار خواهد بود. در صورتی که ترموستات درست کار نکند و همواره مسیر گردش آب خودرو باز باشد، موتور و در نتیجه مایع خنک کننده به خوبی گرم نخواهند شد.
گاهی اوقات به دلیل عدم درزبندی مناسب پوسته فن یا نشت آب از رادیاتور بخاری بوی نامطبوعی وارد فضای کابین می شود که برای برطرف کردن آن باید این واشرها و درزها مورد بررسی و در صورت نیاز تعمیر قرار بگیرند.
شکسته شدن پروانه داخل واتر پمپ خودرو نیز از آنجاییکه چرخش صحیح آب در اطراف موتور خودرو را مختل می کند باعث می شود که بخاری خودرو به درستی کار نکند. در این حالت زمانی که موتور با دور پایین کار می کند بخاری ولرم و با حرکت کردن موتور و یا بالا رفتن دور موتور بخاری خودرو گرم می شود.
با ما در الومیتسوبیشی همراه بمانید .
برگرفته از سایت https://turboyadak.com/ و https://renault-iran.com/
دیدگاه خود را بنویسید